ปัจจุบันอาจกล่าวได้ว่าไม่มีช่วงเวลาไหนที่เราไม่เชื่อมโยงกับเทคโนโลยีดิจิทัล ด้วยความสะดวกสบายและประสิทธิภาพที่เทคโนโลยีนำมาให้ เราสามารถใช้งานสื่อความรู้ความบันเทิง ใช้รับรู้ข้อมูลสำคัญและสร้างสรรค์ผลงาน หลายครั้งทำให้เวลาตลอดทั้งวันเราใช้ไปกับการเทคโนโลยีเหล่านี้จนเกิดผลกระทบต่างๆ ตามมา ทั้งร่างกายและจิตใจ ทักษะการสร้างสมดุลจึงเป็นสิ่งสำคัญและจำเป็นที่จะต้องฝึกฝน เพื่อให้สามารถใช้ชีวิตดิจิทัลได้อย่างมีความสุข ในบทความนี้เราจะมาทำความรู้จักกับการสร้างสมดุลชีวิตดิจิทัลกันครับ
เรียนรู้เกี่ยวกับทักษะพลเมืองดิจิทัลที่น่าสนใจคลิก Digital Citizenship ทักษะพลเมืองดิจิทัล
Digital Use ทักษะการสร้างสมดุลชีวิตดิจิทัล คืออะไร
สมดุลชีวิตดิจิทัล คือ ความสามารถในการควบคุมการใช้เทคโนโลยีให้อยู่ในระดับที่เหมาะสม ไม่มากจนส่งผลเสียต่อชีวิต ซึ่งหมายรวมถึงการใช้ชีวิตที่มีเทคโนโลยีดิจิทัลเกี่ยวข้องด้วยในทุกด้าน ตั้งแต่การจัดการเวลาส่วนตัวในชีวิตประจำวัน การเลือกรับชมสื่อความรู้ความบันเทิง การบริหารเวลาความสัมพันธ์กับผู้คนในชีวิต และการจัดท่าทางการใช้งานเมื่อต้องอยู่กับจอเป็นเวลานาน จึงกล่าวได้ว่าทักษะการสร้างสมดุลดิจิทัลนี้ มีความสำคัญอย่างมากในยุคที่เราใช้เทคโนโลยีตั้งแต่ลืมตาตื่นจนถึงเข้านอน
สมดุลชีวิตดิจิทัล สำคัญอย่างไร?
การใช้งานเทคโนโลยีดิจิทัลที่มากเกินไปมีผลกระทบต่อชีวิตประจำวันของเรา และการมีทักษะการสร้างสมดุลจะช่วยให้เราใช้งานเทคโนโลยีได้อย่างมีประสิทธิภาพและปลอดภัย สามารถแบ่งผลกระทบที่สำคัญได้ 2 ส่วนได้แก่ ด้านร่างกาย และจิตใจ
1. ด้านร่างกาย
หากใช้งานอุปกรณ์ดิจิทัลเป็นเวลานาน และทำซ้ำต่อเนื่อง มักจะเกิดอาการปวดเมื่อยตามกล้ามเนื้อ ไม่ว่าจะเป็นการนั่งหน้าจอคอมพิวเตอร์ หรือนอนเล่นโทรศัพท์มือถือ อาการเหล่านี้สามารถลุกลามไปเป็นกลุ่มอาการออฟฟิศซินโดรม (Office Syndrome) ซึ่งมีผลกระทบเรื้อรังส่งผลต่อการใช้ชีวิตประจำวัน และอาจต้องได้รับการรักษา อ่านเพิ่มเติมเกี่ยวกับ ออฟฟิศซินโดรม (Office Syndrome): อาการยอดฮิตของคนติดจอ
2. ด้านจิตใจ
การเลือกเสพสื่อความรู้ความบันเทิงเป็นเวลานาน และต่อเนื่องมักส่งผลให้สมาธิและการจดจ่อมุ่งอยู่กับเนื้อหาของสื่อเหล่านั้น และมักจะรู้สึกกระวนกระวายไม่มีสมาธิเมื่อไม่ได้รับชม อาการลักษณะนี้อาจเข้าข่ายกลุ่มอาการเสพติดดิจิทัล อ่านเพิ่มเติมเกี่ยวกับ Digital Addiction: อาการเสพติดดิจิทัล
เมื่อเกิดผลกระทบไม่ว่าด้านร่างกายหรือจิตใจ ล้วนส่งผลต่อการใช้ชีวิตประจำวัน ฉะนั้นการสร้างสมดุลให้กับชีวิตดิจิทัลจึงเป็นเรื่องสำคัญ และข่าวดีก็คือสมดุลชีวิตดิจิทัลสร้างได้
แนวทางการสร้างสมดุลในการใช้งานเทคโนโลยีดิจิทัล
เพื่อให้เราเป็นผู้ใช้เทคโนโลยีดิจิทัลที่มีความสมดุล เราควรพัฒนาทักษะต่อไปนี้:
1. สังเกตพฤติกรรมของตนเองเป็นประจำ
หมั่นสังเกตพฤติกรรมการใช้งานเทคโนโลยีของตนเอง หรือพิจารณาว่าใน 1 วัน เราใช้เวลากับการใช้งานอุปกรณ์เป็นเวลาเท่าใด ใช้ด้วยท่าทางอย่างไร และเนื้อหาที่เราใช้งานเกี่ยวกับอะไร รวมถึงสังเกตร่างกายของตนเองว่ามีอาการปวดเหมื่อย ตึง จากการใช้งานผิดท่าเป็นเวลานานหรือไม่
2. การจัดการเวลา
การใช้งานเทคโนโลยีดิจิทัลมีความสะดวกสบายมากขึ้น แต่อย่างไรก็ตาม เราต้องระมัดระวังในการจัดการเวลา เพราะอาจมีความเสี่ยงที่จะหลงเข้าไปในโลกออนไลน์ และลืมเวลาในโลกออฟไลน์ ดังนั้น ควรตั้งเป้าหมายการใช้งานเทคโนโลยีและจำกัดเวลาในการใช้งาน
3. เลือกรับสื่อ
การสื่อสารในโลกออนไลน์แตกต่างจากโลกออฟไลน์ การเขียนและพูดในโลกดิจิทัลต้องถูกต้องและชัดเจน เราควรพัฒนาทักษะการสื่อสารที่เหมาะสมในทุกสถานการณ์ เพื่อให้สื่อสารได้อย่างราบรื่นและเข้าใจกันได้
4. ปรับท่าทางเมื่อใช้งานเป็นเวลานาน
โลกออนไลน์เปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว การใช้งานเทคโนโลยีดิจิทัลต้องสามารถปรับตัวได้กับการเปลี่ยนแปลง เราควรพัฒนาทักษะการเรียนรู้และปรับตัวให้เข้ากับสภาพแวดล้อมใหม่ และทำความเข้าใจถึงผลกระทบที่อาจเกิดขึ้นจากการใช้งานเทคโนโลยี
ทุกคนมีสมดุลของตัวเอง
แต่ละคนมีจุดที่เหมาะสมในการใช้เทคโนโลยีดิจิทัล จุดนี้แตกต่างกันไปสำหรับทุกคน ขึ้นอยู่กับปัจจัยหลายอย่าง เช่น อาชีพ ความสัมพันธ์ สุขภาพ และความชอบส่วนตัว การหาสมดุลที่เหมาะสมสำหรับตัวเอง หมายถึง การใช้เทคโนโลยีดิจิทัลในแบบที่ส่งผลดีต่อชีวิต โดยไม่ส่งผลเสียต่อสุขภาพ ความสัมพันธ์ และงาน
วิธีหาสมดุลดิจิทัล
- ตั้งเป้าหมาย: คิดว่าอะไรสำคัญสำหรับคุณ และอยากใช้เทคโนโลยีดิจิทัลเพื่ออะไร
- ติดตามการใช้: บันทึกเวลาที่ใช้กับเทคโนโลยีดิจิทัล
- ตั้งขีดจำกัด: กำหนดเวลาและสถานที่ที่ใช้เทคโนโลยีดิจิทัล
- หาทางเลือก: หากิจกรรมอื่น ๆ ทำแทนการใช้เทคโนโลยีดิจิทัล
- ปิดการแจ้งเตือน: ปิดการแจ้งเตือนจากโซเชียลมีเดีย และแอปพลิเคชันอื่น ๆ
- ใช้เวลาว่างทำกิจกรรมที่เชื่อมสัมพันธ์ เช่น ออกกำลังกาย อ่านหนังสือ หรือพบปะเพื่อนฝูง
การหาสมดุลที่เหมาะสม ช่วยให้เราใช้เทคโนโลยีดิจิทัลในแบบที่ส่งผลดีต่อชีวิต โดยไม่ส่งผลเสียต่อสุขภาพ ความสัมพันธ์ และงาน
สรุป
การใช้งานเทคโนโลยีดิจิทัลในชีวิตประจำวันเป็นสิ่งที่ไม่สามารถหลีกเลี่ยงได้ในปัจจุบัน แต่เราควรมีทักษะการสร้างสมดุลที่ดีในการใช้งานเทคโนโลยีดิจิทัล เพื่อให้เราสามารถใช้งานเทคโนโลยีได้อย่างมีประสิทธิภาพ และเตรียมความพร้อมต่อการใช้งานในโลกออนไลน์และออฟไลน์
ทักษะพลเมืองดิจิทัลที่น่าสนใจคลิก
ติดตามบทความน่าสนใจเพิ่มเติมคลิก: https://www.think-digital.app/
อ้างอิง
- DQ (Digital Intelligence) https://www.dqinstitute.org/global-standards/
คู่มือคนไทย GO Cyber https://www.thaipdf.com/2153-thai-cyber-go-handbook-youth-edition/
